Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
(fot. PL)
Lubelski bursztyn to nie tylko skarb natury, ale również potencjalny motor regionalnego rozwoju. Ma wyjątkową barwę, większą wytrzymałość, a jego wydobycie może odbywać się bez szkody dla środowiska. Naukowcy przekonują, że skrywa w sobie także tajemnice sprzed setek milionów lat.
– Powszechnie przyjmuje się, że polski bursztyn ma około 60 milionów lat. Jednak nasze badania wskazują na zupełnie inny wiek – mówi dr inż. Sebastian Gnapowski z Wydziału Matematyki i Informatyki Technicznej Politechniki Lubelskiej. – W Ostrołęce natrafiliśmy na bursztyn znajdujący się w tej samej warstwie geologicznej co szczątki pterodaktyla, którego czaszkę datujemy na około 140 milionów lat.
Choć większości bursztyn kojarzy się z Bałtykiem, najwięcej tego surowca wydobywa się w Ukrainie. Egzotyczna Dominikana – jedyne miejsce na świecie z niebieskim bursztynem – rocznie wydobywa zaledwie 300 kg. Tymczasem Lubelszczyzna może poszczycić się złożami, których potencjał sięga miliona złotych dziennie.
Unikalność lubelskiego bursztynu potwierdzają nie tylko badania naukowe, ale także praktyczne zastosowania. – Nasz bursztyn ma intensywnie cytrynowy kolor, który dosłownie „szczypie w oczy” – mówi Gnapowski. – Co więcej, łatwo poddaje się obróbce – toczy się jak drewno, co czyni go doskonałym surowcem m.in. do produkcji muzułmańskich sznurów modlitewnych (subha). W przypadku innych bursztynów pęka nawet co dziesiąty paciorek.
Unikalne właściwości fizyczne bursztynu z Lubelszczyzny mogą być efektem... uderzenia meteorytu. W jednej z kopalni, pod 16-metrową warstwą ziemi, natrafiono na pasmo żużla zawierającego pierwiastek P12, który – jak twierdzi naukowiec – nie występuje naturalnie na Ziemi. W takich warunkach mogło dojść do zmiany struktury bursztynu, nadając mu wyjątkową wytrzymałość. Sensacyjnego charakteru całej sprawie dodaje fakt, że naukowcy odkryli jedyny na świecie kawałek bursztynu zatopiony w meteorycie.
Złoża na Lubelszczyźnie są ogromne. – Starczy ich na setki lat – zapewnia dr Gnapowski. Początkowo planowano nawet stworzenie zagłębia bursztynowego pod Parczewem. –
Mieliśmy zaawansowany georadar, zbudowany w Japonii, przy wsparciu specjalistów z USA i Grecji. Po przebadaniu odwiertów pod gaz łupkowy odkryliśmy bursztyn, ale znajdował się bardzo głęboko. Udało się pobrać próbki tylko w jednym miejscu – opowiada naukowiec.
Niestety, mimo dużego zainteresowania polityków przed wyborami, po ich zakończeniu temat zamarł. Dziś na Lubelszczyźnie działają zaledwie trzy prywatne kopalnie bursztynu – jedna z nich właśnie zakończyła działalność z powodu wyczerpania niewielkich złóż.
Obecnie najbardziej zaawansowane prace prowadzi kopalnia współpracująca z zespołem dr Gnapowskiego. Testuje ona czwartą już technologię wydobycia, która ma pozwolić na bezinwazyjne i opłacalne pozyskiwanie bursztynu z głębokich warstw ziemi.
– Mamy szansę nie tylko odkrywać tajemnice sprzed milionów lat, ale i zbudować nowoczesny przemysł oparty na wyjątkowym, lokalnym surowcu – podsumowuje naukowiec.
