W synagodze dawnej uczelni rabinackiej Jeszywas Chachmej zaprezentowano pierwszy tom "Biblii Aramejskiej - czyli tekstu biblijnego w języku aramejskim, którym posługiwali się Żydzi w czasach Jezusa
- Jesteśmy w synagodze, chrześcijanie i Żydzi. Razem pochylamy się nad Biblią. To mówi wiele. "Biblia Aramejska” dostarcza nam lepszego rozumienia tych naszych wspólnych korzeni” - powiedział podczas czwartkowej prezentacji bp Mieczysław Cisło.
W pierwszych wiekach ery nowożytnej w żydowskich synagogach, oprócz odczytywania fragmentów Pisma po hebrajsku, równoległe praktykowano tłumaczenie go na język aramejski, który był językiem mówionym Żydów. Tłumaczenie to nazywano targumem. Potem targumy zostały spisane i poddane krytycznej analizie.
- Rabini bardzo dobrze rozumieli hebrajski, ale było potrzebne tłumaczenie dla Żydów, którzy lepiej rozumieli język aramejski. Tora musi być otwarta dla każdego człowieka, każdy człowiek musi mieć do niej dostęp - tłumaczy Michael Schudrich, naczelny rabin Polski (na zdjęciu).
Pierwszy tom "Biblii Aramejskiej” obejmuje Księgę Rodzaju (pierwszą księgę Biblii, która jest częścią Tory a także Starego Testamentu) z Targumu Neofiti, pochodzącego z przełomu I i II wieku, który w XIX w. trafił do Biblioteki Watykańskiej.
- To tekst niezwykły. Nie jest on tylko literalnym tłumaczeniem, ale zawiera wiele parafraz, dodatków, które ubogacają i pogłębiają nasze rozumienie tekstu Tory. Ten tekst stał się swoistą Biblią dla ludu - mówi autor opracowania ks. prof. Wróbel.
Będzie 15 tomów
"Biblia Aramejska” to pierwszy polski przekład tekstów targumicznych. Zawiera biblijny tekst w języku aramejskim i jego tłumaczenie na język polski, opatrzone przypisami oraz wprowadzeniem historycznym i teologicznym. Cała seria ma liczyć 15 tomów i obejmować targumy do całej Tory, czyli pięciu pierwszych Ksiąg Biblii - Księgi Rodzaju, Księgi Wyjścia, Księgi Kapłańskiej, Księgi Liczb, Księgi Powtórzonego Prawa. Planowane jest też wydanie podręcznej "Biblii Aramejskiej” tylko w języku polskim.