Dzień Żołnierzy Wyklętych: Uczcili niezłomnych. I to podwójnie

– Nie mogło mnie tu nie być, więc "urwałem” się z uroczystości w Lublinie i przyjechałem do Piask – mówi Jerzy Pasierbiak, prezes zarządu głównego zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. – Tym bardziej, że niespodziewanie swoją obecnością zaszczycił nas prezes Kaczyński.

Obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych rozpoczęły się w czwartek rano w Lublinie uroczystą mszą św. i poświęceniem obelisku Żołnierzy Wyklętych. W uroczystościach przygotowanych m.in. przez lubelski IPN brały udział władze miasta i województwa. W tym samym czasie na cmentarzu w Piaskach tłum ludzi czekał na przyjazd Jarosława Kaczyńskiego.

– Pan prezes sam zdecydował, że właśnie w tym miejscu chce uczcić Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – mówi Artur Soboń, radny wojewódzki. – To symboliczne miejsce. Tu leży "Lalek”, ostatni polski partyzant, którego prezydent Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie w 2008 roku Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Pod pomnikiem sierż. Józefa Franczak ps. "Lalek” na przyjazd prezesa Kaczyńskiego (który spotkał się wcześniej z synem "Lalka”, Markiem Franczakiem”, czekali czołowi lubelscy działacze PiS. Ale nie zabrakło też byłych żołnierzy podziemia. Specjalnie do Piask przyleciał Mieczysław Bona, prezes NSZ w Kanadzie. To z nimi prezes PiS, któremu towarzyszył Mariusz Błaszak i Joachim Brudziński witał się osobiście.

– Przybyłem tutaj, żeby uczcić pamięć człowieka, który przez prawie 20 lat po wojnie walczył o niepodległość Polski, walczył z nową okupacją. Był prawdziwym bohaterem, był nieugięty – mówił Jarosław Kaczyński. – Dobrze zasłużył się ojczyźnie, ale to nie jest prawda powszechnie znana. Polska musi się zmienić, żebyśmy tę prawdę do końca poznali. Wierzę, że przyjdzie taki dzień, gdy każde polskie dziecko będzie znało nazwisko sierżanta Józefa Franczaka.

Słowom Kaczyńskiego przysłuchiwała się 93-letnia Alina Król. – Znałam Lalka, często nas odwiedzał, mój brat walczył z nim w partyzantce – mówiła wzruszona. – Był niezwykłym mężczyzną. I niezwykłe ma dziś święto.

KIM BYŁ LALEK
Józef Franczak (ur. w 1918 roku w Kozicach Górnych) ps. "Lalek”, "Laluś”, brał udział w kampanii wrześniowej, później związany z strukturami ZWZ-AK. W styczniu 1945, widząc jak na jego kolegach z AK wykonywane są wyroki śmierci zdecydował się na dezercję. Przez następne 18 lat ukrywał się w okolicach Piask. W tym czasie brał udział w wielu zamachach na milicjantów i współpracowników organów bezpieczeństwa, a także cywilnych donosicieli.

Do rozpracowania "Lalka” wykorzystano ok. 100 ludzi. 21 października 1963 roku Franczaka otoczyło w jego "melinie” w Majdanie Kozic Górnych 35 funkcjonariuszy. Podczas strzelaniny "Lalek” został śmiertelnie ranny. Zwłoki "Lalka” wydano jego siostrze dopiero w 1983 roku. Nie miały głowy.

Przeczytaj także reportaż pt. "Laluś”, ostatni taki mężczyzna