Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
(fot. Ośrodek Brama Grodzka - Teatr NN w Lublinie)
Pod koniec rządów Austriaków, Lublin stał się centrum konspiracji niepodległościowej. Można powiedzieć, że niepodległość narodziła się w Lublinie ponieważ to w Kozim Grodzie ścierały się wpływy różnych koncepcji politycznych, które tworzyły zręby przyszłej władzy państwowej. Kilka dni po 106. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości zobaczmy, jak wyglądał Lublin w 1918 roku.
W momencie, kiedy armia austro-węgierska przestała istnieć, a podległa jej Rada Regencyjna traciła kontrolę nad biegiem wydarzeń, w nocy z 6 na 7 listopada 1918 roku ukonstytuował się w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, z Ignacym Daszyńskim jako premierem. Ogłoszono wówczas manifest, który zawierał bardzo śmiałe i liberalne postulaty społeczno-polityczne.
W Lublinie 10 listopada odbyły się dwa wiece: w Rusałce, zorganizowany przez PPS, oraz w Teatrze Wielkim, z inicjatywy PSL. Na obydwu zgromadzeniach przemawiali ministrowie Tymczasowego Rządu Ludowego. Po wiecach uczestnicy zebrali się na wielkiej manifestacji pod pomnikiem Unii Lubelskiej. Następnie przeszli pod pałac Radziwiłłowski, gdzie premier Daszyński ogłosił program swojego rządu. Obydwa wiece miały wykazać poparcie chłopów i robotników dla Rządu Ludowego.
11 listopada Rada Regencyjna oficjalnie przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę nad podległym jej wojskiem. Po pertraktacjach Piłsudskiego z Centralną Radą Żołnierską niemieckie wojska okupacyjne zaczęły wycofywać się z Królestwa Polskiego.
12 listopada Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej przekazał władzę na ręce Naczelnego Wodza, Józefa Piłsudskiego, który 10 listopada przybył do Warszawy. Mimo iż lubelski Rząd Tymczasowy funkcjonował krótko i nie zrealizował swych głównych założeń, to znacząco wpłynął na formę ustroju odradzającego się państwa polskiego. W dziejach Polski i Lublina zaczął się nowy okres – niepodległość.
