Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Samorządowcy ze Zwierzyńca nie pamiętają, żeby jakiś rok był tak formalnie komukolwiek poświęcony. Tym ważniejsza jest decyzja, żeby 2022 był Rokiem Aleksandry Wachniewskiej. Wnioskowało o to stowarzyszenie, które nosi imię malarki i lokalnej działaczki na rzecz ochrony przyrody. W przyszłym roku minie 120 lat od jej urodzin
Aleksandra Wachniewska, autoportret z 1959 roku
(fot. Archiwum RPN)
Radni Zwierzyńca przegłosowali wniosek Stowarzyszenia im. Aleksandry Wachniewskiej i przyszły rok będzie poświecony urodzonej w 1902 roku na Floriance malarce.
Artystka, która na swoich obrazach głównie przedstawiała piękno roztoczańskiej przyrody, działała na jej rzecz. To ona była inicjatorką działań, które zaowocowały utworzeniem Roztoczańskiego Parku Narodowego i kilku rezerwatów przyrody.
W obronie lip
– Nasze stowarzyszenie powstało w sierpniu tego roku. Osoby, które je tworzą znały się wcześniej, ale wspólny cel, ratowanie drzew rosnących przy ul. Lipowej w Zwierzyńcu, zaowocował pomysłem na utworzeniem stowarzyszenia. Okazało się, że miasto planowało zrobienie bulwaru i wystąpiło do starostwa powiatowego o zgodę na wycinkę 118 drzew. Mieszkańcy pobliskiego osiedla i wiele innych osób podpisało się pod petycją, wyrażając sprzeciw. Komisja, która przyjechała ze starostwa i oglądała drzewa przy ul. Lipowej zaakceptowała usunięcie jedynie pięciu. Długo rozmawialiśmy z władzami Zwierzyńca i radnymi. Inwestycja nie będzie realizowana w tym kształcie, pieniądze zostały przesunięte na inny cel. To wtedy, broniąc drzew, bardzo ważnych dla naszego osiedla, dla miasta i w ogóle dla przyrody, zorientowaliśmy się, że chcemy coś razem robić – opowiada Agnieszka Popko, przedstawicielka Stowarzyszenia im. Aleksandry Wachniewskiej.
Na swoją patronkę wybrali osobę związaną ze Zwierzyńcem.
Bór jodłowy 1969
(fot. Archiwum RPN)
120 drzew
– Mamy dużo pomysłów na wydarzenia, które można zorganizować w Roku Aleksandry Wachniewskiej. Chcemy współpracować z RPN, gdzie trafiła cała spuścizna naszej patronki, ale też z władzami czy Towarzystwem Miłośników Zwierzyńca – dodaje Agnieszka Popko, która przyznaje, że stowarzyszenie myśli na przykład o posadzeniu 120 drzew.
Jak tłumaczą członkowie stowarzyszenia, Zwierzyniec wydaje się być zielonym miejscem osobom przyjezdnym, ale mieszkańcy widzą, że drzew ubywa. W sposób naturalny, bo się starzeją czy chorują, ale też przy okazji inwestycji. Uważają, że trzeba sadzić młode na miejskich terenach, w miejsce tych, które muszą zostać wycięte. Rok Aleksandry Wachniewskiej to dobra okazja.
Najlepsze lata
– Czasami się zastanawiam, jak potoczyłyby się moje losy, gdyby nie to spotkanie. Pamiętam, jak siadywałam w fotelu w jej pracowni, a ona, rozmawiając ze mną, nie przerywała pracy. Mrużąc oczy, wpatrywała się w obraz, co chwilę nakładając farbę. Zwykle malowała w plenerze, ale ostatnie poprawki robiła w domu. To było niezwykłe miejsce. Przesiąknięte zapachem farb i werniksu, pełne pamiątek, pięknych mebli. Ona sama była drobna, filigranowa i piękna w każdym tego słowa znaczeniu. Miała piękną twarz i zawsze oryginalnie upięte włosy – tak malarka Elżbieta Hałasa wspomina Aleksandrę Wachniewską. – Był rok 1973, spod Krakowa przeprowadziliśmy się do Zwierzyńca, ojciec był leśnikiem i dostał tu pracę. Miałam 12 lat, gdy zamieszkaliśmy przy ul. Kolejowej, w domu obok. Moi rodzice znali panią Aleksandrę już wcześniej, w naszym domu były jej obrazy. Przełom lat 60. i początek 70. to były najlepsze lata twórczości, powstały wybitne prace. Wachniewska używała wówczas szpachli, wypracowała swój własny, niepowtarzalny styl. To trwało do jej choroby. Pracowała, malując w okolicach Bukowej Góry, tam zasłabła i upadła. Potem już nie wróciła do pełnej sprawności. Kiedy poszłam do liceum plastycznego i na Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie, bardzo pochwalała ten wybór – wspomina Elżbieta Hałasa, która też swoje życie związała ze sztuką.
Pnie jodeł 1971
(fot. Archiwum RPN)
Ulica i tablica
Kiedy pani Elżbieta po studiach wróciła do domu i zaangażowała się w działalność Towarzystwa Miłośników Zwierzyńca, doprowadziła do tego, że część ul. Kolejowej, tej przy której mieszkała Wachniewska, otrzymała nazwę ul. Aleksandry Wachniewskiej.
– To był koniec lat 90. chodziłam od domu do domu i zbierałam podpisy poparcia, żeby radni mogli podjąć taką uchwałę. Statut towarzystwa zakładał rozsławianie osób znaczących dla Zwierzyńca. Zmiana nazwy ulicy czy wydanie kart pocztowych z reprodukcjami jej malarstwa wpisywały się w statutową działalność Towarzystwa. W setną rocznicę urodzin malarki w 2002 roku TMZ ufundowało tablicę pamiątkową na ścianie domu, informującą, że tu mieszkała Aleksandra Wachniewska. Tablica niestety została skradziona – opowiada była prezeska TMZ.
Ulica Aleksandry Wachniewskiej jest jednym z miejsc, o którym myślą organizatorzy wydarzeń związanych z rokiem malarki.
– Z samorządem jestem związana od dwudziestu lat, nie przypominam sobie, żeby rada przyjmowała uchwałę i rok był poświęcony jakiejś osobie. Przypadek z Wachniewską jest chyba pierwszy – zastanawia się Edyta Wolanin, sekretarz miasta. – To bardzo znana osoba, jeszcze są w Zwierzyńcu mieszkańcy, którzy ją pamiętają.
Aleksandra Wachniewska zmarła w 1989 roku, jest pochowana na miejscowym cmentarzu.
