Sejm chce utworzenia Akademii Zamojskiej. Jej ideą ma być pobożność i nauka

Akademia Zamojska była wyższą uczelnią, którą w XVI wieku założył kanclerz Jan Zamoyski. Działała niemal 200 lat, nadawała stopnie doktora filozofii i prawa. Pomysł jej reaktywowania pojawiał się w mieście co jakiś czas. Dwa lata temu powstał komitet, by  ideę zrealizować. W tym gronie jest poseł Sławomir Zawiślak (PiS), który był wnioskodawcą przegłosowanego właśnie projektu ustawy o utworzeniu Akademii Zamojskiej.

Tworzy się z dniem 1 września 2021 r. Akademię Zamojską

- Mimo licznych trudności „organizowanych” przeciwko tej ustawie także przez naszych, regionalnych jej przeciwników, Sejm RP przyjął ją stosunkiem głosów 233 za, 204 przeciw, 2 wstrzymujących się – poinformował w czwartek poseł.

Inicjatorzy reaktywacji akademii chcą by była ona podniesieniem na należny piedestał nauczania młodego pokolenia Polek i Polaków w duchu ideałów wspaniałej poprzedniczki: "pobożność i nauka", "Bóg i Ojczyzna"; trwałym środkiem umocnienia i rozwoju polskiej tożsamości kulturowej; ma łączyć najlepszą naukę, nowoczesną edukację i patriotyczne wychowanie *)

Z dniem utworzenia Akademii znosi się Uczelnię

Członkowie komitetu od dawna mówili, że są dwie drogi dla Akademii Zamojskiej. Jedna, to przekształcenie istniejącej już wyższej szkoły zawodowej. Chodzi o Uczelnię Państwową im. Szymona Szymonowica w Zamościu, która w 2005 roku powstała jako Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa. Druga to budowanie uczelni od podstaw.

- Powoływanie drugiej państwowej wyższej szkoły w Zamościu chyba nie ma racji bytu. Bardziej realne jest przekształcenie istniejącej, choć władze szkoły zawodowej nie są zbyt tym zainteresowane – komentował jeszcze w 2020 roku członek komitetu, prof. Wojciech Kolanowski, któremu idea reaktywowania Akademii Zamojskiej jest szczególnie bliska.

I właśnie takie rozwiązanie wybrano.

Pierwszego rektora Akademii powołuje minister

- Śledzimy wydarzenia w Sejmie, więc wiem o przegłosowaniu ustawy o utworzeniu Akademii Zamojskiej, choć projekt znienacka został wprowadzony do porządku obrad. Ale oficjalnie w tej sprawie nie wiem nic. Jedyne spotkanie na którym rozmawiano ze mną na temat akademii było u prezydenta Zamościa jeszcze przed pandemią. Chyba w lutym zeszłego roku? Spotkałem się wówczas z przedstawicielami inicjatorów reaktywowania Akademii Zamojskiej. Od tamtego czasu nie działo się nic. Dlatego nasza uczelnia działa jak działała, wręczamy dyplomy absolwentom, aktualnie prowadzimy rekrutację – mówi dr hab. Andrzej Samborski, rektor Uczelni Państwowej im. Szymona Szymonowica w Zamościu.

I dodaje, że nie wyobraża sobie, że gdyby doszło do utworzenia Akademii Zamojskiej na bazie ich uczelni, studenci, którzy teraz tam studiują nie mogli kontynuować nauki na wybranych kierunkach.

– Zainteresowanie rekrutacją jest porównywalne jak w latach poprzednich. Najwięcej osób zgłasza się do nas we wrześniu, gdy zweryfikują swoje plany związane z innymi szkołami wyższymi. Aktualnie mamy około 700 studentów. Z tego co słyszę, bardzo różnie odnoszą się do pomysłu utworzenia akademii na bazie naszej uczelni. Gorsze nastroje są wśród kadry, a pracuje u nas sto osób – mówi rektor, który jest od 8 lat związany z uczelnią.

Pracowników niepokoi na przykład zapis przegłosowanego projektu, który mówi, że stosunek pracy wygasa po upływie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, jeżeli przed upływem tego terminu nie zostaną im zaproponowane nowe warunki pracy albo oni ich nie przyjmą.

Studenci Uczelni stają się studentami Akademii

Pomysł reaktywacji Akademii Zamojskiej kosztem UPZ budzi w Zamościu kontrowersje. Sprawa odżyła po czwartkowym głosowaniu w Sejmie.

- Proszę mi powiedzieć jakie jest logiczne wytłumaczenie likwidacji uczelni, która kształci: techników, pielęgniarki, specjalistów od rachunkowości czy mechaniki i otwieranie nowej, kształcącej humanistów w duchu wartości chrześcijańskich. To będzie kuźnia kadr politycznych PiS. Nie mówiąc o tym, że wielu prawników wskazuje na łamanie prawa. Chodzi o przejęcie i obsadzenie swoimi ludźmi – uważa Grzegorz Podgórski, opozycyjny radny, który w tym pomyśle widzi jedynie zamach na stołki.

- Bardzo bym chciał, żeby w Zamościu znów była Akademia Zamojska, ale nie w ten sposób. To co się dzieje teraz, wygląda na wrogie przejęcie majątku uczelni, w której funkcjonowanie ktoś włożył wiele wysiłku, czasu i pieniędzy. Zaczynali od dwóch pomieszczeń, nawet miasto dawało im działki. Jestem zbulwersowany. I nie chodzi o posła Zawiślaka. Gdyby to robił Tusk czy ktokolwiek inny, też bym protestował – dodaje.

Dziś władze Uczelni Państwowej szacują jej majątek na około 50 milionów złotych. Zgodnie z ustawą, która trafiła do Senatu stanie się ono mieniem Akademii Zamojskiej z dniem jej utworzenia.

Akademia jest uczelnią publiczną

- KO, Lewicy, KP i Polska2050 nie wpuszczać do grodu - wyłapywać i wywozić na taczkach za witacze – apeluje internauta Kazimierz pod postem posła Zawiślaka informującym o przegłosowaniu ustawy.

Bo „akademicka” ustawa przeszła głosami posłów PiS (217), Konfederacji (6), Kukiz15 (3), PS (3), niez. (3). Jedyny poseł z KO, który był „za” to  Riad Haidar.

- Nie znam podtekstów politycznych. Głosując za projektem uchwały brałem pod uwagę ogólny interes społeczny naszego województwa i regionu. Rozwój nauki i szkolnictwa to determinacja rozwoju. Nowa uczelnia, która wykształci specjalistów w jakiejkolwiek dziedzinie, to ruch do przodu.  Kierowałem się zdrowym rozsądkiem, nie było dyscypliny klubowej. Uważam, że nie wolno na starcie przeszkadzać. Wszystkim należy dać szansę i pilnować. To życie zweryfikuje los akademii. Nie jestem specjalistą od szkolnictwa, jestem lekarzem, który zajmuje się noworodkami. Trzeba dziecku pozwolić nauczyć się raczkować, dać mu warunki rozwoju a nie łamać nogę. Moją intencją było danie szansy nowej uczelni – tłumaczy swoją decyzję poseł Riad Haidar.

121 posłów KO głosowało „przeciw”.

- Liczę, że ta ustawa zostanie poparta także przez Senat RP a następnie w III czytaniu ponownie przez Sejm RP. Ostateczne jej przyjęcie, zgodne z oczekiwaniami także mieszkańców, samorządowców uruchomi w Zamościu (od nowego roku akademickiego) działalność nowej, aktywnie kreującej rozwój naszego regionu uczelni – informuje poseł Sławomir Zawiślak.

Najbliższe posiedzenie Senatu jest planowane między 21 a 23 lipca.

*) Za tekstem interpelacji posła Sławomira Zawiślaka skierowanej do ministra Przemysława Czarnka jesienią 2020 roku

 Śródtytuły, to cytaty z tekstu ustawy o utworzeniu Akademii Zamojskiej, przekazanego do Senatu