Kryłów: Można już zwiedzać ruiny zamku. Prace kosztowały 1,5 mln zł

Ruiny zamku w Kryłowie to nasze oczko w głowie i zarazem najbardziej „chodliwy” towar przyciągający do naszej gminy turystów – przyznaje Marta Małyszek, wójt gminy Mircze (pow. hrubieszowski). – Jeszcze przed zakończeniem prac zauważyliśmy, że turystów jest znacznie więcej niż zwykle. Nie odstraszała ich nawet niezbyt dobra pogoda.

Teraz prace renowacyjne zakończono i ruiny można już zwiedzać. W trakcie prac odtworzono wschodni bastion obronnego średniowiecznego ufortyfikowania zamkowego na rzecznej wyspie w Kryłowie. Nad 2-metrowym murowanym umocnieniem wykonano nasyp ziemny. Sprawiło to, że jego całkowita wysokość to ok. 10 metrów.

Prace poprzedziły badania archeologiczne. Najciekawsze wyniki dały badania magnetyczne, które wykazały, że na dziedzińcu zamkowym znajdują się relikty budowli o wymiarach 40 na 40 metrów. Był to prawdopodobniej pałac mieszkalny. Okazało się także, że uważany za trzybastionowy zamek kryłowski, miał jeszcze jeden obiekt obronny znajdujący się pomiędzy dwoma największymi bastionami (od strony Kryłowa). Podczas badań archeolodzy znaleźli kilkaset zabytków z XVII–XX wieku: kufle, ceramikę, pieczęcie, przedmioty metalowe, miedziane i ołowiane, kafle, militaria oraz kilkadziesiąt monet.

– Nasz zamek skrywa jeszcze wiele tajemnic. Jedna z najciekawszych to właśnie ów nieznany dotychczas zamek mieszkalny – uważa Małyszek. – Gdyby fundusze na to pozwoliły wspaniale byłoby odrestaurować cały zamek, ale nie wiem, czy kiedykolwiek to się stanie. W grę wchodzą ogromne pieniądze.

Dotychczasowe prace pochłonęły 1,5 mln zł. Ponad 900 tys. pochodziło jednak z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata 2009–2014. Oprócz odrestaurowania zamku pieniądze pochłonęło stworzenie ścieżek dydaktycznych: pięciokilometrowej Krainy Suma, 10-kilometrowej ścieżki Pohrebiska i ścieżki Zapomniane Sanktuarium, która ma w sumie 3 km. Wszystkie zaczynają się od kryłowskich ruin. Na pierwszej z nich zamontowano punkt widokowy, z którego obraz można podglądać przez całą dobę w internecie.

Idąc Krainą Suma przejdziemy m.in. przez kładkę z desek wiszącą na stalowych linach, o długości ok. 40 m., zobaczymy suma z kamienia, figury zwierząt występujących na wyspie, stanowisko bobra europejskiego, bociana białego, cmentarz unicki z najstarszym na Lubelszczyźnie nagrobkiem pochodzącym z 1788 roku.

Ścieżka Pohrebiska prowadzi m.in. przez drewniany most na rzece Bug, targowicę – nieistniejącą dzielnicę żydowską oraz stanowisko żółwia błotnego. Idąc szlakiem Zapomniane Sanktuarium zobaczymy dawny klasztor reformatów, kapliczkę św. Mikołaja z wilkiem nad cudownym źródełkiem, stanowisko orlika krzykliwego, kuropatwy, przepiórki, sarny i dzika.