Zaburzenia osobowości borderline - czym jest osobowość z pogranicza?

W tym artykule omówimy czym jest to zaburzenie, przyjrzymy się dostępnym terapiom, podejściom i strategiom radzenia sobie z tym stanem. Mamy nadzieję, że poprzez zrozumienie tego zaburzenia i jego skutków, umożliwimy osobom cierpiącym na zaburzenie osobowości borderline podejmowanie świadomych decyzji dotyczących ich zdrowia i samopoczucia. Z wiedzą wiąże się odpowiedzialność - a wiedza o BPD może pomóc osobom w byciu aktywnymi uczestnikami własnej opieki i podróży do zdrowia. 

Czym jest osobowość borderline?

Zaburzenia osobowości to zaburzenia charakteryzujące się zniekształconym myśleniem i zachowaniem, utrudniającym osobom dotkniętym tymi zaburzeniami kontakt ze światem. Zazwyczaj rozwijają się we wczesnej dorosłości lub w okresie dojrzewania i mogą trwać przez całe życie. Chociaż wszyscy ludzie mają unikalne cechy, osoby cierpiące na zaburzenia osobowości często wykazują cechy, które upośledzają ich zdolność do funkcjonowania w związkach i innych aspektach życia.

Typowe objawy zaburzeń osobowości to niezdolność do regulowania silnych emocji, niezdolność do utrzymywania pozytywnych relacji, lękliwość i brak empatii. Istnieje wiele rodzajów zaburzeń osobowości, ale do najczęstszych należą: zaburzenie osobowości typu borderline (BPD), zaburzenie osobowości narcystycznej (NPD) i zaburzenie osobowości paranoicznej (PPD).

 BPD charakteryzuje się niestabilnym nastrojem, odzwierciedlającym trudności z akceptacją zmian; osoby z NPD często idealizują siebie lub brakuje im empatii, a osoby z PPD stale wykazują nieufność lub podejrzliwość wobec innych.

Chociaż dokładna przyczyna tych zaburzeń pozostaje niejasna, badania sugerują, że czynnikiem mogą być geny, jak również wpływy środowiskowe i narażenie na traumatyczne wydarzenia. Dzięki odpowiednim metodom leczenia, takim jak terapia lub leki, wiele osób z zaburzeniami osobowości jest w stanie prowadzić bardziej satysfakcjonujące życie.  Ważne jest, aby nie tylko osoby dotknięte tymi zaburzeniami, ale również członkowie rodziny, przyjaciele i współpracownicy rozumieli te kwestie, aby w razie potrzeby mogli udzielić wsparcia. Świadomość prowadzi do zrozumienia, co może znacznie poprawić jakość życia osób żyjących z tymi wyzwaniami.

Borderline Personality Disorder (BPD) jest jedną z najbardziej złożonych chorób psychicznych i charakteryzuje się dużą niestabilnością nastroju, impulsywnością i trudnościami w relacjach międzyludzkich. Osoby cierpiące na BPD często mają trudności z regulacją emocji, co powoduje, że szybko wahają się między uczuciami radości, obrzydzenia, miłości i gniewu. Inne objawy to chroniczne uczucie pustki lub nudy, trudności z koncentracją, paranoja, przesadne samookaleczenia lub zachowania samobójcze, lekkomyślne zachowania, takie jak nadużywanie narkotyków, alkoholu lub rozwiązłość, lęk przed porzuceniem lub odrzuceniem, niezdolność do radzenia sobie ze stresem życiowym.

Osobowość borderline – przyczyny

Zaburzenie osobowości typu borderline jest złożonym zaburzeniem, które może być trudne do zdiagnozowania i leczenia. Jego przyczyny nie są do końca znane, ale badania naukowe sugerują, że w jego rozwoju może odgrywać rolę wiele czynników. Wśród możliwych czynników mogą być predyspozycje genetyczne, wpływy środowiskowe w dzieciństwie, brak równowagi neuroprzekaźników oraz unikalne cechy jednostki, takie jak temperament czy kontrola impulsów. Komponenty genetyczne pozostają intrygującą częścią układanki; dowody wskazują, że osoby, których członkowie rodziny są dotknięci osobowością borderline, mogą mieć zwiększone ryzyko.

Ponadto badania wykazały związek między różnymi traumatycznymi wydarzeniami (np. zaniedbaniem fizycznym lub emocjonalnym) w dzieciństwie a późniejszym wystąpieniem zaburzenia w wieku dorosłym. Ponadto pewne nieprawidłowości w mózgu wydają się związane z osobowością borderline. Na przykład, badania wskazują na niższą aktywność serotoniny u niektórych osób z tym zaburzeniem — a jednym ze sposobów leczenia tego zaburzenia są leki z grupy SSRI, które zwiększają poziom serotoniny — co każe ekspertom podejrzewać, że w grę może wchodzić brak równowagi w tego typu substancjach chemicznych. Wreszcie, cechy osobowości mogą przyczynić się do rozwoju zaburzenia osobowości typu borderline; osoby z natury bardziej wrażliwe lub impulsywne mogą być bardziej narażone na objawy związane z tym zaburzeniem niż osoby, które nie wykazują takich tendencji.

Kto jest najbardziej narażony na rozwój osobowości borderline?

Ogólnie rzecz biorąc, osoby najbardziej narażone na rozwój osobowości borderline to te, które mają do czynienia z trudnymi okolicznościami życiowymi, takimi jak śmierć bliskiej osoby, nadużycie, zaniedbanie lub inna forma traumy. Osoby, które we wczesnym okresie życia doświadczyły stresującej dynamiki rodzinnej, również mogą być bardziej podatne na to zaburzenie. Niestety, dzieci często nie zdają sobie sprawy z tego, że ich doświadczenia w tym okresie kształtowania się mogą mieć długotrwały wpływ na ich psychikę w wieku dorosłym.

 Prawda jest taka, że każdy, kto jest narażony na ekstremalny stres emocjonalny — czy to długotrwały, czy ostry — może być podatny na rozwój osobowości typu borderline, jeżeli nie otrzyma odpowiedniego leczenia i wsparcia w opanowaniu swoich reakcji na te okoliczności. Niestety, ponieważ wokół problemów ze zdrowiem psychicznym panuje tak wielka stygmatyzacja, wiele osób nie szuka pomocy, zanim nie jest za późno.

 Chociaż osobowość borderline może rozwinąć się w każdym momencie życia, to dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji, jest szczególnie ważne, aby szukać pomocy, zanim sprawy staną się nie do opanowania. Nawet w mniej poważnych przypadkach istnieje prawdopodobieństwo, że u podstaw zachowania lub postawy danej osoby leży coś, co może być korzystne, jeśli się tym zajmiemy i podejmiemy odpowiednie leczenie.

Charakterystyczne objawy borderline

Objawy charakterystyczne dla zaburzenia osobowości typu borderline (BPD) dzielą się zazwyczaj na dziewięć kategorii: lęk przed opuszczeniem, trudności w kontrolowaniu emocji i zachowania, impulsywność, niestabilne relacje międzyludzkie, zaburzenia tożsamości, słabe radzenie sobie z gniewem, paranoja i dysocjacja związana ze stresem, zachowania autodestrukcyjne i myśli samobójcze.

Osoby, które doświadczają tych cech, mogą odczuwać intensywne emocje, które w krótkim czasie nagle zmieniają się na przeciwne. Na przykład, mogą odczuwać euforię, a potem znikąd przejść do depresji. Takie skrajne zmiany utrudniają osobom z BPD utrzymywanie znaczących związków lub konsekwentne działanie. Ponadto osoby te mają tendencję do podejmowania ryzykownych zachowań - takich jak zażywanie narkotyków lub uprawianie niebezpiecznego seksu - co może powodować dalsze szkody z powodu niezdolności do kontrolowania impulsów.

 Osoby te mogą mieć również zniekształcone poglądy na temat własnej osoby, co skutkuje poczuciem, że są bezwartościowe lub z gruntu wadliwe. BPD jest skomplikowanym problemem zdrowia psychicznego, ale dzięki świadomości i właściwemu planowi leczenia, obejmującemu psychoterapię i leki, może pomóc w opanowaniu objawów.

 Dzięki współpracy z terapeutami ludzie mogą nauczyć się rozpoznawać swoje czynniki wyzwalające i wahania nastroju, co pozwoli im opracować strategie lepszej samoregulacji intensywnych emocji i zachowań.  Wiedza i wsparcie terapeutyczne są kluczowe dla radzenia sobie z objawami BPD.

Dla osób zmagających się z tym zaburzeniem utrzymanie intymnego związku jest możliwe, jeżeli oboje partnerzy zobowiążą się do zrozumienia swoich doświadczeń i będą aktywnie pracować nad wspólnym rozwiązaniem problemów.  Empatia jest kluczowym narzędziem poprawy relacji międzyludzkich dla osób dotkniętych tym złożonym zaburzeniem.  Praca nad technikami komunikacji jest korzystna dla postępu, jak również zajęcie się wszelkimi traumami towarzyszącymi temu zaburzeniu psychicznemu.  To połączenie może być kluczowe dla stworzenia zdrowych relacji osobistych przy jednoczesnym opanowaniu charakterystycznych objawów związanych z BPD. 

Dzięki cierpliwości, wytrwałości i wsparciu wiele osób może nauczyć się umiejętności radzenia sobie z różnymi trudnościami wynikającymi z tego przewlekłego zaburzenia psychicznego, a także przekierować się w stronę zdrowszych wyborów behawioralnych, co prowadzi do ogólnej poprawy jakości życia.

Terapia – jak radzić sobie z osobowością borderline?

Radzenie sobie z zaburzeniem osobowości typu borderline (BPD) może być trudne, zwłaszcza gdy próbuje się to robić samemu. Na szczęście istnieje jednak pomoc w postaci terapii. Ważne jest, aby znaleźć terapeutę, który zna BPD i rozumie jego wyjątkową złożoność. Szczególnie korzystna może być terapia regulacji emocjonalnej. Ten rodzaj terapii opartej na rozmowie pomaga osobom zdobyć nowe umiejętności w zakresie zarządzania emocjami, w tym rozpoznawania czynników wyzwalających i znajdowania strategii skuteczniejszego radzenia sobie z nimi. Więcej informacji na ten temat znajdziesz tutaj: https://psychoterapiacotam.pl/

Dla osób cierpiących na BPD pomocna może być również terapia poznawczo-behawioralna, która uczy, jak rozpoznawać i zmieniać niezdrowe wzorce myślenia i zachowania. Korzystna może być również terapia grupowa, ponieważ daje możliwość uczenia się od innych i wspierania ich, którzy zmagają się z podobnymi problemami. Osoby, u których zdiagnozowano BPD, powinny koniecznie szukać pomocy terapeutycznej, aby lepiej radzić sobie z tym zaburzeniem i ostatecznie prowadzić szczęśliwsze, zdrowsze życie.

Borderline Personality Disorderto poważne zaburzenie. Chociaż tradycyjnie leczy się je za pomocą psychoterapii, kluczową częścią każdego skutecznego planu leczenia jest psychoedukacja. Psychoedukacja polega na pomaganiu pacjentom w zdobywaniu wiedzy o chorobie i jej skutecznym leczeniu poprzez identyfikowanie sygnałów ostrzegawczych oraz proponowanie strategii radzenia sobie z trudnymi emocjami i zachowaniami. Ten rodzaj edukacji może obejmować zarówno rozmowy indywidualne, jak i sesje grupowe, podczas których osoby dotknięte BPD mogą wzajemnie wspierać się na drodze do wyzdrowienia.

Czasami psychoedukację przechodzą również członkowie rodziny, aby lepiej rozumieli chorobę i mogli dostarczać pozytywnych wzmocnień podczas procesu rehabilitacji pacjenta. W wielu przypadkach psychoedukacja przynosi ogromne korzyści, takie jak zmniejszenie depresji, lęku i myśli samobójczych, poprawa zasobów interpersonalnych, pomoc w opanowaniu umiejętności radzenia sobie z trudnościami i tolerancji na nie, zwiększenie poczucia własnej skuteczności i poczucia własnej wartości, a także zapewnienie ochrony przed stresem i problemami, które może wywołać życie.

Ostatecznie udokumentowano doskonałe wyniki potwierdzające siłę właściwej psychoedukacji dla osób z BPD i wszystkich zainteresowanych - samego pacjenta, członków rodziny, opiekunów - wszyscy mogą zyskać na jej istotnej roli w terapii borderline.    W przyszłości potrzeba więcej badań, aby jeszcze bardziej potwierdzić wartość tego ważnego elementu planów terapeutycznych, z których osoby z borderlinem ostatecznie bardzo skorzystają, znajdując drogę do wyzdrowienia.